Lễ hội Đền Đa Hòa và Đền Hóa Dạ Trạch là một trong những lễ hội truyền thống có quy mô lớn và ra đời sớm ở Hưng Yên, được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia theo Quyết định số 152/QĐ-BVHTTDL và 153/ QĐ-BVHTTDL ngày 02/02/2023. Đây là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia thứ ba và thứ tư của tỉnh Hưng Yên được ghi danh, tiếp sau Lễ hội đền Tống Trân (xã Tống Trân, huyện Phù Cừ) và Lễ hội Cầu Mưa (xã Lạc Hồng, huyện Văn Lâm).
Hằng năm, Lễ hội được tổ chức từ ngày mồng 10 đến ngày 12 tháng 02 (Âm lịch), tại đền Đa Hòa (xã Bình Minh) và đền Hóa Dạ Trạch (xã Dạ Trạch) thuộc huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên, tưởng nhớ về một tình yêu bất tử, tôn vinh công lao của Đức thánh Chử cùng nhị vị phu nhân đã mở mang bờ cõi, cứu nhân độ thế. Lễ hội diễn ra với nhiều nghi lễ, tín ngưỡng mang tính đặc trưng của người Việt cổ vùng đồng bằng Bắc Bộ trong việc khai phá đầm lầy, phù sa ven sông Hồng từ hàng ngàn năm trước. Nổi bật là Lễ rước Thành Hoàng làng của 9 làng thuộc Tổng Mễ xưa về đền Đa Hoà; Lễ rước nước với sự tham gia của đoàn thuyền rồng khổng lồ lướt sóng ra giữa dòng sông Hồng lấy nước về lễ Thánh, đây là một nghi thức tâm linh đặc sắc, biểu hiện tín ngưỡng của cư dân sống ở ven sông Hồng với nền văn minh lúa nước, cầu mong cho một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt.
Ảnh - Đội rồng, đội trống dẫn đầu
Ảnh - Lễ rước nước trên sông Hồng
Trong thời gian diễn ra lễ hội còn có nhiều trò chơi dân gian truyền thống, giao lưu văn nghệ, thể thao hấp dẫn: đánh cờ người, đấu vật, bơi chải, hát trống quân, đập niêu đất,…thu hút đông đảo nhân dân và du khách thập phương tham gia.
Việc Lễ hội đền Đa hòa và đền Hóa Dạ Trạch được tôn vinh đã góp phần nâng cao nhận thức về giá trị văn hóa dân gian của loại hình di sản văn hóa phi vật thể này. Đồng thời khẳng định vai trò của lễ hội dân gian truyền thống trong đời sống tinh thần của cộng đồng địa phương, tôn trọng giá trị của di sản tại vùng đất Hưng Yên văn hiến, góp phần tạo nên sự đa dạng văn hóa trong tổng thể các giá trị di sản văn hóa phi vật thể của Việt Nam./.
Người thực hiện: Vũ Thị Oanh