Đình - Chùa Bá Khê

Đình thờ Đức Thánh Chử Đồng Tử, người được nhân dân suy tôn là một trong “Tứ bất tử” của thần linh Việt cùng nhị vị phu nhân là Tiên Dung công chúa và Tây Sa công chúa. Các vị sống dưới thời vua Hùng thứ 18, có nhiều công lao mở mang đất đai, dạy dân làm ăn và chữa bệnh cứu người, nên được nhân dân nhiều nơi tôn thờ.

Đình xây dựng dưới thời vua Lê Cảnh Hưng, đến năm Tự Đức thứ 2 (1849) được trùng tu lại với kết cấu hình chữ Đinh gồm Đại bái và Hậu cung, các cấu kiện được làm toàn bộ bằng gỗ lim. Tòa Đại bái gồm 03 gian 02 chái, các bộ vì làm kiểu “thượng rường hạ kẻ” (phần trên chồng rường, phần dưới kẻ chuyền). Tại gian trung tâm tòa này, vì nách được tạo tác thành các bức cốn chạm khắc hai mặt đề tài tứ linh sinh động và hoa văn cách điệu. Tòa Hậu cung 03 gian, kiến trúc chồng rường, bào trơn không chạm khắc cầu kỳ. Nhìn chung, các cấu kiện của đình Bá Khê còn tương đối đồng bộ, mang đậm phong cách kiến trúc thời Lê đan xen thời Nguyễn.

Chùa Bá Khê (Thanh Cao tự) là nơi nhân dân địa phương hương đăng lễ Phật. Chùa được khởi dựng từ thời hậu Lê và đã được tu sửa nhiều lần. Năm 2007, chùa được trùng tu bằng vật liệu mới với kết cấu hình chữ Đinh gồm Tiền đường gồm 05 gian 02 dĩ. Thượng điện 03 gian, kiến trúc đơn giản.

Cụm di tích hiện còn lưu giữ được một số hiện vật có giá trị tiêu biểu như: nhang án, bát hương, sập thờ, bia, đại tự,… Hằng năm, lễ hội tại đình, chùa Bá Khê được tổ chức vào các ngày: mồng 04 tháng Giêng (ngày sinh công chúa Tiên Dung), 10 tháng 02 (ngày sinh công chúa Tây Sa) và ngày 12 tháng 08 (ngày sinh Chử Đồng Tử) âm lịch. Trong đó, lễ chính là ngày mồng 10 tháng 02 âm lịch. Theo lệ, cứ 5 năm một lần mở hội lớn trong trong 03 ngày với nhiều hoạt động đặc sắc thu hút sự tham gia của đông đảo nhân dân và du khách.

Từ những giá trị tiêu biểu còn hiện hữu, đình, chùa Bá Khê được UBND tỉnh xếp hạng là di tích “Kiến trúc - Nghệ thuật” cấp tỉnh tại Quyết định số 2859/QĐ-UBND ngày 30/12/2009.