Đình cả thôn La Mát

  Đình là nơi tôn thờ ông Nguyễn Đạt sống vào thời Hùng Duệ Vương. Ông cùng với Tản Viên Sơn Thánh có công dẹp yên quân Thục xâm lược giữ yên bờ cõi, đem lại cuộc sống ấm no cho nhân dân. Sau khi đất nước thanh bình vua Hùng phong cho Ngài làm Thái Bảo Đại tướng quân.

  Trong kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ và thời kỳ hoà bình, đình Cả La Mát là nơi diễn ra nhiều sự kiện lịch sử quan trọng của địa phương như: Lễ tế cờ chống Pháp, lễ tiễn đưa con em địa phương lên đường vào Nam chiến đấu,… Đình còn là kho chứa thóc phục vụ chiến trường miền Nam, nơi hội họp của các cụ cao niên trong làng.

  Đình được xây dựng vào thời Lê. Năm 1952, thực dân Pháp cho phá dỡ ngôi đình cổ. Sau đó, nhân dân địa phương phục dựng lại ngôi đình theo kiến trúc kiểu chữ Đinh gồm 05 gian 02 dĩ toà Đại bái và 03 gian Hậu cung. Kết cấu các bộ vì toà đại bái được làm theo kiểu “chồng rường giá chiêng”. Hậu cung đình chia làm 02 phần: phần ngoài đặt ban thờ Công đồng, phần trong là nơi đặt ban thờ Thành hoàng Nguyễn Đạt. Tại đình còn lưu giữ một số hiện vật tiêu biểu thời Nguyễn như: ngai thờ, bát hương sành, kiệu long đình, đại tự,…

  Lễ hội đình Cả La Mát được diễn ra vào ngày 15 tháng 12 (âm lịch) hằng năm để kỷ niệm ngày mất của thần. Xưa kia, lễ hội thường được tổ chức từ giữa tháng Chạp đến ngày mồng 4 tháng Giêng năm sau. Trong những ngày lễ hội ngoài phần tế lễ, rước kiệu còn diễn ra một số trò chơi dân gian như: bắt vịt, đập niêu, đấu vật, chơi cờ người,… thu hút đông đảo nhân dân tham gia. Ngày nay, lễ hội được tổ chức đơn giản hơn song các nghi thức vẫn mang đậm nét văn hoá truyền thống.

  Đình Cả thôn La Mát được UBND tỉnh xếp hạng là di tích “Lịch sử” cấp tỉnh tại Quyết định số 1884/QĐ-UBND ngày 08/11/2011.